Sizin için Prof. Dr. Nuran Türkçapar hazırladı:

Saç Dökülmesi Nedir?

Saçlarınız normal büyüme döngüsünün bir parçası olarak her gün biraz saç kaybetmeniz normaldir. Günde maksimum 100 saç teline kadar dökülme, saçın çıkma ve büyüme döngüsüne bağlı olarak normal kabul edilebilir. Çoğu insanın dökülen saçları tekrar çıkar ve uzar.

Saç dökülmesi, bireyin saç yoğunluğunda azalma veya saç kaybı yaşaması durumudur. Saç dökülmesi geçici olabileceği gibi kalıcı bir seyir de izleyebilir. Saç dökülmesi, yalnızca estetik bir sorun değil, aynı zamanda psikolojik ve sosyal etkileri olabilecek bir durumdur. Bunun nedenleri genetik, hormonal, çevresel ve yaşam tarzı faktörlerinden kaynaklanabilir.

Saç Dökülmesinin Nedenleri

Saç dökülmesinin birçok sebebi bulunmaktadır. En yaygın nedenleri:

• Genetik Faktörler: Androgenetik alopesi (erkek tipi saç dökülmesi), genetik yatkınlık sonucunda ortaya çıkmakta olup en sık rastlanan saç dökülmesi türüdür.
• Hormonal Değişiklikler: Hamilelik, menopoz veya tiroid hormonlarında bozuklukları, polikistik over sendromu gibi hormonal dalgalanmalar saç dökülmesine yol açabilir.
• Stres: Yüksek stres düzeyi, telogen effluvium adı verilen geçici saç dökülmesine neden olabilir.
  Beslenme Eksiklikleri: Protein, demir, çinko ve vitamin eksiklikleri saçın sağlığını olumsuz etkileyebilir.
• Tıbbi Durumlar: Alopesi areata (otoimmün bir hastalık), enfeksiyonlar ve hastalıklar (mantar enfeksiyonu, sedef hastalığı lupus hastalığı vs) saç dökülmesine zemin hazırlayabilir.
• İlaç Yan Etkileri: Kemoterapi ve bazı ilaçların kullanımına bağlı saç kaybı görülebilir.
• Saçı sıkı şekilde toplayan saç modelleri (örgüler, saç eklemeleri veya sıkı at kuyruğu, topuz).
• Saça zarar veren işlemler ve bakım ürünleri (perma ve açıcılar dahil).

Saç Dökülmesinin Tedavi Yaklaşımları

Saç dökülmesine yönelik tedavi süreçleri, dökülmenin nedenine ve şiddetine göre çeşitlilik göstermektedir.

• Farmakolojik Tedaviler: Minoksidil (kadın ve erkek için iki ayrı formu var) ve Finasterid (FDA’den erkek tipi saç dökülmesi için sadece erkeklerde kullanım onayı var; kadınlarda ise sadece menapoz sonrası veya hamilelik riski olmayanlar kullanabilir) gibi ilaçlar, saç dökülmesini yavaşlatabilir ve saç köklerini uyararak yeniden büyüme sağlayabilir.
• Besin Takviyeleri: Biyotin, demir ve çinko gibi besin takviyeleri, saç sağlığının korunmasına destek olabilir.
  PRP (Platelet Rich Plasma) Tedavisi: Kendi kanınızdan elde edilen trombosit açısından zengin plazmanın saç derisine enjekte edilmesi, saç köklerini yenileyerek büyümeyi teşvik eder.
• Saç Ekimi: Kalıcı saç kaybı yaşayan bireyler için cerrahi yöntemlerle saç ekimi, uzun vadeli ve estetik bir çözüm sunmaktadır.
• Lazer tedavisi
• Yaşam Tarzı Düzenlemeleri: Dengeli beslenme, düzenli egzersiz ve stres yönetimi saç dökülmesini önlemeye yardımcı önemli faktörlerdir.

Saç dökülmesi ile karşılaşıldığında, bu durumun nedenini belirlemek ve uygun tedavi yöntemlerini uygulamak amacıyla bir dermatolog veya iç hastalıkları uzmanına başvurulması kritik öneme sahiptir.

Bariatrik Cerrahi ve Saç Dökülmesi

Bariatrik cerrahiden sonra bireylerde saç dökülmesi, cerrahi sonrası hasta takibinin eksik olduğu kliniklerde operasyona bağlı bir yan etki olarak gelişebilmektedir. Saç dökülmesi genellikle geçici bir durumdur ve neden sadece bu ise beslenme; yeterince protein alımı ve vitamin, mineral takviyeleri ile kolayca aşılması mümkündür.

Saç Dökülmesinin Nedenleri

Bariatrik cerrahiden sonra saç dökülmesi, “telogen effluvium” adı verilen, saçların büyüme döngüsünde meydana gelen bir değişiklikle ilişkilidir. Bu durum, saçların dinlenme fazına geçmesi sonucu ani dökülmelerle kendini gösterebilir. Temel nedenler aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

• Beslenme Eksiklikleri: Bariatrik cerrahi, vücuttaki besin emilimini sınırlayabilir. Protein, demir, çinko, biyotin ve diğer vitaminlerin eksiklikleri, saç dökülmesine yol açabilir.
• Hormonal Değişiklikler: Ameliyat sonrası kilo kaybıyla birlikte hormonal dengelerde değişiklikler meydana gelebilir ve saç sağlığı olumsuz etkilenebilir.
• Fiziksel ve Psikolojik Stres: Cerrahi müdahale hem fiziksel hem de psikolojik açıdan stres oluşturabilir. Bu durum, saç dökülmesini tetikleyebilir.
• Hızlı Kilo Kaybı: Bariatrik cerrahi sonrası ani ve yoğun kilo kaybı, saç dökülmesinin en yaygın nedenlerinden biridir.

Saç Dökülmesini Önleme ve Tedavi

Cerrahi sonrası saç dökülmesini önlemek ve yönetmek adına alınabilecek önlemler aşağıdaki gibidir:

• Dengeli Beslenme: Protein alımı başta olmak üzere, demir, çinko, biyotin ve diğer vitaminlerin yeterli miktarda tüketilmesi, saç sağlığının korunması açısından kritik öneme sahiptir. Bariatrik cerrahi sonrası takip çok önemlidir. Bu süreçte mutlaka bir diyetisyen ve iç hastalıkları uzmanı tarafından takip kan testleriniz ve beslenmeniz düzenlenmelidir. Tüp mide ameliyatı (Sleeve gastrektomi) olanlarda bir yıl mutlaka protein ve vitamin mineral desteği; ilaveten gastrik bypass gibi emilim bozukluğu da eklenmiş operasyonlarda ise ömür boyu vitamin ve mineral desteği bazen protein desteği gerekir.
• Besin Takviyeleri: Sağlık profesyonellerinin önerdiği vitamin ve mineral takviyelerinin kullanımı, beslenme eksikliklerini gidermede etkili olabilir.
• Stres Yönetimi: Meditasyon, yoga ve düzenli egzersiz gibi stres azaltıcı aktiviteler, saç dökülmesinin hafifletilmesine yardımcı olabilir.
• Saç Bakımı: Saç dökülmesi sürecinde, saçınızı arkadan sıkı toplamayın, nazik bakım ürünleri kullanın (saçı sık yıkayarak kurutan ürünlerden kaçınılmalı; keratin ve besleyici serumlar içeren ürünler tercih edilmeli ve agresif kimyasallardan kaçınılması önemlidir.

Özetle:

Bariatrik cerrahi sonrası saç dökülmesi genellikle geçici bir süreçtir ve dengeli bir beslenme planı, uygun besin takviyeleri ve uzman desteği ile bu sorun kontrol altına alınır ve iyileşme sağlanır. Bununla birlikte, ciddi boyutlara ulaşan saç kaybı veya eşlik eden diğer sağlık sorunları durumunda, bir dermatolog veya beslenme uzmanına danışılması gerekmektedir.

Hazırlayan:

Prof. Dr. Nuran Türkçapar

İç Hastalıkları ve Romatoloji Uzmanı